ЖЫВАЯ ЗЯМЛЯ 31 сакавіка 2022 г статья "Мядовы месяц на Тураўскім лузе"
Аб дзейнасці экалагічных гурткоў Тураўскага цэнтра творчасці, дасягненнях, як зберагчы прыроду і давесці свае веды да другіх жыхароў, расказалі настаўнікі установы.
Да Між на род на га дня пту шак, 1 кра са ві ка, су?пра цоў ні кі Ту раў ска га цэнт ра твор час ці дзя цей і мо ла дзі і На цы я наль на га пар ка «Пры пяц кі» рых ту юць свя та для бе ла рус кіх бёрд вот ча раў. На на бя рэж най ра кі Пры пяць пе да го гі і на ву чэн?цы эка ла гіч ных гурт коў Цэнт ра твор час ці тра?ды цый на ар га ні зоў ва юць ак цыі па на зі ран ні за птуш ка мі. Гэ та ра бо та з дзець мі па па пу ля ры за?цыі ад на го з са мых зай маль ных на ву ко вых хо?бі — бёрд вот чын гу — на тхні ла ар ні то ла гаў-ама?та раў Ту ра ва зра біць тра ды цы яй і свя та пту шак, на якім кож ны зной дзе за ня так па ін та рэ сах.
Уго ра дзе больш за сем дзе?сят школь ні каў на вед вае эка ла гіч ныя гурт кі мяс?цо ва га цэнт ра твор час ці дзя цей і мо ла дзі. Ня даў на іх на ву чэн цы і пе да го гі пра вя лі ак цыю «Жы?вая вяс на». Ды рэк тар Ту раў?ска га цэнт ра твор час ці Але на ПА КЛОН СКАЯ рас ка за ла, як дзе?ці ву чы лі ся на зі раць за птуш ка мі ў пад зор ныя тру бы і бі нок лі. — Га лоў ная ўмо ва пры на зі ран?ні — ці шы ня. Дзя цей гэ та дыс цып?лі нуе, ву чыць уваж лі вас ці і раз ві?вае па мяць. Яны за па мі на юць вон?ка вы вы гляд, ад роз нен ні, га ла сы, звыч кі пту шак, — пад крэс лі вае кі раў нік Цэнт ра. — Дзе ці змаг лі ўба чыць, што ўжо пры ля це лі да нас кні га ўкі, кач кі, гу са кі, чай кі і крач кі, ка ні і асоб ныя ві ды ку лі коў. Бе лая бла кіт ні ца-кня зёк гняз ду ец?ца толь кі на Па лес сі і з'яў ля ец ца вель мі рэд кай. Мно гія бёрд вот ча?ры пры яз джа юць зда лёк, толь кі каб уба чыць яе. На на шы азё ры, дзе шмат кор му, пры ля це ла ча ра?да вя лі кіх гра цы ёз ных чап ляў. Пе да гог ад зна чае, што ме на?ві та Ту раў шчы на з яе ве лі зар ны?мі пой мен ны мі се на жа ця мі дае маг чы масць для на зі ран няў за птуш ка мі ў лю бую па ру го да. Бо вя до ма, што па коль кас ці і раз на?стай нас ці ві даў пту шак гэ тая тэ?ры то рыя Ся рэд няй Пры пя ці знач?на пе ра ўзы хо дзіць мно гія част кі Еў ро пы. Не здар ма яе на зы ва юць «пту шы най Ме кай». Пад час ак цыі юныя ту раў скія эко ла гі ра зам з пе да го га мі і сту?дэн та мі Ма зыр ска га пе да га гіч на га ўні вер сі тэ та змаг лі са ма стой на зра?біць штуч ныя гняз доўі для соў. — Со вы не ро бяць гнёз ды са?мі, — тлу ма чыць Але на Па клон?ская, — звы чай на за ся ля юць гнёз?ды крум ка чо вых. Апош нія га ды ў го ра дзе сся ка юц ца ста рыя вя лі кія дрэ вы, і ву шас тыя со вы ад ля це лі. Плат фор мы для соў ра зам з на ву?чэн ца мі ра бі лі з тан на га пад руч на?га ма тэ ры я лу — ла зо вых пру тоў. Да рэ чы, што год ла зо выя кус ты вы ся ка ем сі ла мі ва лан цё раў. Наш пой мен ны луг за рас тае гэ тай ка?зі най вяр бой. Яна за мі нае ся ліц ца ку лі кам і з'яў ля ец ца вя лі кай па гро?зай для гэ тых тунд ра вых пту шак. Ця пер вось знай шло ся ка рыс нае ўжы ван не ла зе. З пру тоў вяр бы атры ма ла ся доб рая за ме на плат?фор мам для соў. Плат фор мы на ву чэн цы эка?ла гіч ных гурт коў уз ня лі на дрэ?вы. Дзе ці спа дзя юц ца, што со вы вер нуц ца ў гэ тыя мяс ці ны. На ву?чэн цы школ го ра да не па срэд на на на бя рэж най па бу да ва лі сі ніч?ні кі для роз ных ві даў пту шак, каб улад ка ваць іх на школь ным два ры ў пар ку го ра да. Змаг лі дзе ці па на зі раць за пра?цэ сам і на ват паў дзель ні чаць у каль ца ван ні. Як рас па вя ла Але на Па клон ская, у Ту ра ве зна хо дзіц ца адзі ная ў Бе ла ру сі ар ні та ла гіч ная стан цыя вод на-ба лот ных і ка ля?вод ных пту шак. Каль ца ваць ку лі?коў у пой ме ра кі Пры пяць з 1980-х га доў па чаў ар ні то лаг Пры пяц ка га ланд шафт на-гід ра ла гіч на га за па?вед ні ка Ва дзім Кла коц кі, а ў 1999 го дзе бы ла ад кры та стан цыя каль?ца ван ня. Пад час ак цыі на ву чэн цы да ве да лі ся, як ад лоў лі ва юць пту?шак і для ча го тое ро біц ца, так са?ма пра шля хі міг ра цыі і важ насць ма ні то рын гу пе ра лё таў. Усе ах вот?ныя маг лі па гля дзець, як пра во?дзіц ца каль ца ван не і вы мя рэн не пту шак. Мно гім бы ло пры ем на па тры маць птуш ку ў сва іх ру ках і вы пус ціць яе на волю ад ра зу пас ля каль ца ван ня. Але на Па клон ская рас ка за ла, чым асаб лі ва мож на за ці ка віць юных ар ні то ла гаў-ама та раў: — Ця пер пры ля та юць на Ту?раў шчы ну рэд кія ві ды, якія за?ста нуц ца ў нас толь кі не каль кі тыд няў, па куль бу дуць кар міц ца. Час ад ча су мож на на зі раць прос?та ўздоўж да ро гі да дзвюх ты сяч гу сей бе ла ло бых. Ку лі кі — тунд ра?выя птуш кі, прылятаюць з Аф ры кі. Асоб ныя іх ві ды пе ра адоль ва юць да ся мі ты сяч кі ла мет раў. Яны праз на шу тэ ры то рыю ля цяць на поў нач, але част ка за ста ец ца тут. Пад лі ча на, што ста біль на 35 ві даў ку лі коў за стаец ца на Ту раў скім лу зе. Раз на від насць ку лі коў — ту рух та ны — у нас пад корм лі ва?юц ца пас ля пе ра лё ту і тут пра?вод зяць свае шлюб ныя гуль ні, та кі пту шы ны мя до вы ме сяц на Ту раў шчы не атрым лі ва ец ца. Над?звы чай ную ці ка васць ар ні то ла гаў вы клі кае апя рэн не роз ных ві даў са мцоў ту рух та наў пад час шлюб?ных гуль няў. Яно ні ко лі не паў та?ра ец ца ў пры ро дзе. Для пту шы ных ак цый пе да го?гі Цэнт ра твор час ці рых ту юць не толь кі для дзя цей, але і для га ра?джан лю бо га ўзросту гуль ня выя пля цоў кі з эка ла гіч ны мі квэс та мі. Ах вот ныя ўдзель ні ча юць так са ма ў май стар-кла сах па вы ра бе су ве?нір ных пту шак з воў ны, па пе ры ці эка ма тэ ры я лаў. — Са сва ёй прак ты кі да лу чэн ня дзя цей і мо ла дзі да бёрд вот чын гу, а так са ма клуб най ра бо ты з га?рад скі мі ар ні то ла га мі-ама та ра мі больш ста ла га ўзрос ту ма гу ска?заць, што птуш кі мя ня юць на ша жыц цё. Усе, ад ма ло га да вя лі ка га, хто за ха піў ся на зі ран нем за птуш?ка мі на Ту раў скім лу зе, па-пер шае, пе ра ста лі шмат ча су марнаваць до ма пе рад тэ ле ві за ра мі ці кам?п'ю та ра мі, па ча лі больш бы ваць на све жым па вет ры, па лю бі лі ванд ра?ваць, па шы ра юць зно сі ны з роз ны?мі ці ка вы мі людзь мі, якія так са ма за хап ля юц ца бёрд вот чын гам. Гэ?та не мо жа не ра да ваць. Для нас зна ём ства з Ту раў скім лу гам і ўні?каль ны мі ві да мі пту шак, якія пры?ля та юць да нас, — маг чы масць да кра нуц ца да жы вой пры ро ды, зве даць яе пры га жосць, на ву чыц?ца ца ніць, — упэў не ная ту раў скі пе да гог. На тал ля КАП РЫ ЛЕН КА. Фо та Ту раў ска га цэнт ра твор час ці дзя цей і мо ла дзі